Ӗнер каҫхи 8 сехетре Шупашкар муниципаллӑ округӗнче полицейскисем ҫул ҫинче тӑракан кинемее асӑрханӑ. Вӑл нимӗн те ӑнланманнине, ҫухалса кайнине сиснӗ вӗсем.
Виталий Синельков тата Андрей Кртин инспекторсем чарӑннӑ та ватӑ ҫынна машинӑна лартнӑ. 93 ҫулти кинемей хӑй ӑҫта пурӑннине аран аса илнӗ. Вӑл ӑс-тӑн хавшанипе аптӑрать-мӗн.
Инспекторсем ӑна киле, Шупашкар хулине, илсе ҫитернӗ. Тӑванӗсем пӑшӑрханма та пуҫланӑ иккен, полицие пӗлтерме хатӗрленнӗ. Вӗсем полицейскисене тав тунӑ.
Шупашкарта пурӑнакан Александра Пайзерова паян 100 ҫул тултарнӑ. Юбиляра республикӑ ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Алёна Елизарова, Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӗн директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Аркадий Скворцов саламланӑ.
Александра Ивановна Шупашкар районӗнич Чулкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Медицина тата суту-илӳпе экономика техникумӗсенче вӗреннӗ. Шупашкарти лавккасенче сутуҫӑра тата бухгалтерта ӗҫленӗ.
Паян кинемей хӗрӗпе пӗрле пурӑнать.
Кӑҫал Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи «Паха тӗрӗ» фабрика 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать. Ҫав ятпа паян коллектив тата хӑнасем Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче уява пуҫтарӑнӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Алькешри эртелтен пуҫланса кайнӑ фабрика историйӗ. Эртеле ҫывӑхри ялсенчи ал ӑстисем валли уҫнӑ.
Малтанхи ҫулсенче, паллах, алӑпа тӗрленӗ. 1923 ҫул вӗҫӗнче «Ал ӑсти — художник» юлташлӑх йӗркеленӗ. 1929 ҫулта эртел «Паха тӗрӗ» ятпа ӗҫлеме тытӑнса каять. Ҫавӑ фабрикӑн малашнехи вӑрӑм ҫулӗнче тарӑн йӗр хӑварнӑ тапхӑр тесен те йӑнӑш мар. 1930-1931 ҫулсенче фабрикӑн тӗрӗ мастерскойӗсен ҫӗнӗ корпусне туса лартнӑ.
Чӑваш Енри виҫӗ объекта культура эткерлӗхӗ пулнӑ май упрамаллисен шутне кӗртнӗ.
Ҫав шутра Сӗнтӗрвӑрри хулинчи Успени паркӗ пур. Ӑна XIX ӗмӗрӗн варринчех йӗркеленӗ. Тепӗр ҫавӑн пек объект — асӑннӑ хулари чултан тунӑ икӗ хулӑ ҫурт. Ӑна 1908 ҫулта хӑпартнӑ. Вӑл Николаев урамӗнчи 48-6-мӗш ҫурт адреспа вырнаҫнӑ. Тата тепӗр ҫурт — Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи Ишекри Тӗп урамри 7-мӗш ҫурт адреспа вырнаҫнӑ. Ӑна 1870 ҫултах туса лартнӑ. Ҫак йӗркесен авторӗ тӗшмӗртнӗ тӑрӑх, вӑл ҫуртра вырӑнти краеведни ҫурчӗ вырнаҫнӑ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Владимир Семенов артист «Театр – ман ӑраскал» моноспекакле хутшӑнчӗ.
Аса илтерер: театрти артистсен пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе паллаштаракан моноспектакльсен ярӑмне Нина Григорьевӑпа уҫнӑччӗ, кайран Нина Яковлева пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе паллаштарнӑччӗ.
Уйӑхра пӗрре ирттерекен ӗнерхи моноспектакльте театрти кӗҫӗн залри сцена ҫине Раҫҫей тава тивӗҫлӗ, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Владимир Семёнов тухрӗ.
Сцена ӑсти Шупашкар районӗнчи (халӗ округ теҫҫӗ) Ҫӗньял-Покровски ялӗнчен. Ленинградри музыкӑпа кинематографи театрӗн институтне вӗренме илесси ҫинчен пӗлтерӗве курнӑ хыҫҫӑн вӑл артист пулас ӗмӗтпе ҫунатланса кайнӑ. Сумлӑ тӳресем ун чухне 3 хӗрпе 3 каччӑна суйласа илнӗ. Владимир Семёнов сумлӑ ҫав йыша лекнӗ.
«Сирӗн ума телейлӗ ҫын тӑрать», — тесе каларӗ хӑйӗн пирки арист. Вӑл юратнӑ ӗҫре тӑрӑшса ӗмӗрленӗшӗн тата мӑшӑӗпе ӑннишӗн те хӑйне ҫавӑн пеккисен йышне кӗртет.
Моноспектакль вӑхӑтӗнче артист тӗрлӗ ҫулта вылянӑ спектакльсенчи сыпӑксемпе паллашма май килчӗ, куракансем унран хӑйсене кӑсӑклантаракан ыйтусене уҫӑмлатма пултарчӗҫ.
Шупашкар округӗнчи тӗп вулавӑшра «Чӑваш туйӗн йӑли-йӗрки» курав экспозицийӗ уҫӑлнӑ. Унта - наци тумӗ тӑхӑнтартнӑ пуканесем. Вӗсем чӑваш туйӗн йӑлисене кӑтартаҫҫӗ. Пуканесен ҫи-пуҫне Наталия Никонорова (Зиновьева) хатӗрленӗ. Экспонатсен йышӗнче ҫураҫнӑ хӗр, хӗр ҫумӗ, туй арӑмӗсем, вӑйӑҫӑ пур.
Наталия Никонорова Кӳкеҫре ҫуралса ӳснӗ. Хӑй каланӑ тӑрӑх, уншӑн амӑшӗ Лидия Николаевна Зиновьева тӗслӗх вырӑнӗнче пулнӑ. Вӑл нумай ҫул «Паха тӗрӗ» фабрикӑра кавир тӗртекен цехра ӗҫленӗ. Килӗнче вӗсен яланах тӗрленӗ япала нумай пулнӑ.
Наталия ача чухне фабрикӑна амӑшӗ патне час-часах кайнӑ, тӗрӗҫӗсене сӑнанӑ. Алӑ ӗҫне юратасси ҫакӑнтан пуҫланнӑ та ӗнтӗ. Халӗ Наталия Канаш округӗнчи Кӑшнаруй клубне ертсе пырать, вӑл - «Хӗлхем» вокал ансамблӗн солистки те. Наталия Никонорова пуканесене тумлантарнисӗр пуҫне капӑрлӑхсем – умҫакки, хушпу, сурпан – ӑсталать.
Палӑртмалла: куравра чӑваш тӗрри, туйӗ ҫинчен каласа кӑтартакан кӗнекесем те пур.
Шупашкар муниципалитет округӗнчи Ойкас ялӗнче пурӑнакансем малашне ҫӗнӗ ФАПа пулӑшу ыйтма ҫӳрӗҫ. Унти фельдшер Зоя Григорьева 30 ҫул ӗҫлет. Унччен вӑл пациентсене кивӗ медпунктра йышӑннӑ. Ҫавӑнпа вӑл ҫӗнӗ ФАП лайӑх пулнинн никамран лайӑх пӗлет.
Хальхи ФАПсенче пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ тӗнче тетелӗ те пур. Ку фельдшерсене районти пульница тухтӑрӗсемпе консультаци ирттерме май парать.
Ку ФАП Шупашкар муниципалитет округӗнче - 11-мӗш. Унта эмелсемпе медикаментсем - лейкопластырьтен пуҫласа пурнӑҫшӑн пӗлтерӗшлӗ препаратсем таранах - илме пулать.
Ҫулталӑк вӗҫлениччен Шупашкар муниципалитет округӗнче тепӗр виҫӗ ФАП уҫӗҫ. Иккӗшне графикрен маларах туса пыраҫҫӗ.
«Ядринкассы» тесе ҫырнӑ пулнӑ Шупашкар муниципалитет округӗнче. Ку – ял ятне кӑтартакан табличка ҫинче. Унта пурӑнакан пӗр ҫын йӑнӑша тӳрлетме ыйтса ҫӑхав ҫырнӑ.
Росреестр ӗҫченӗсем Шупашкар округӗн администрацийӗ тӗлӗшпе асӑрхаттару янӑ. Вӗсем йӑнӑша тӳрлетме вӑхӑт панӑ: раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗччен. «Ядринкассы» «Ядринкасы» пулса тӑнине Росреестра ҫав ҫӑхав ҫырнӑ ҫыннах пӗлтернӗ.
Палӑртмалла: Географи ячӗсен патшалӑх каталогӗпе килӗшӳллӗн, сӑмаха пӗр «с»-па ҫырмалла – «Ядринкасы».
Шупашкар муниципалитет округӗнчи Карачура ялӗнче вырнаҫнӑ «Чувашское» предприятире вӑкӑр унта ӗҫлекен арҫынна амантнӑ. ЧР Патшалӑх ӗҫ инспекцийӗ ку ӗҫ-пуҫа тишкерет.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ҫур ҫӗр иртни 47 минутра выльӑх пӑхакан арҫын вӑкӑр витерен тухса кайнине асӑрханӑ. Вӑл ӑна каялла хӑваласа кӗртме тӑнӑ. Вӑкӑр ӑна тӗкнӗ. Арҫыннӑн аяк пӗрчисем аманнӑ
Чӑваш Енри Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ Евгений Степанов «Ҫул кӑтартакан ҫӑлтӑр – 2023» премийӗн «Чи лайӑх эскурсовод» номинацийӗнче ҫӗнтернӗ.
Асӑннӑ наградӑна ҫӗршывӑн тӗп хулинче туризма аталантаракансене параҫҫӗ иккен. Мускавра пурӑнакан пирӗн ентешӗмӗр сумлӑ ҫав йыша лекнӗ.
Аса илтерер: Евгений И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи журналистика факультетӗнче ӑс пухнӑ. Кайран вӑл пӗр хушӑ телевиденире ӗҫленӗ. Ун хыҫҫӑн экскурсисем ирттерме тытӑннӑ.
Унӑн «Мускавра уҫӑлса ҫӳретпӗр» проекчӗ пурнӑҫланма тытӑннӑранпа 7 ҫул ҫитнӗ. Евгений хӑйӗнпе пӗр шухӑшлӑ ҫынсемпе туристсем валли экскурсисем тӳлевсӗрех ирттерет.
+8.3 °C